Scheidsrechtersvereniging

In tegenstelling tot recent onderzoek van het RIVM, wijst onderzoek van de Vrije Universiteit Amsterdam uit dat er stoffen in het rubbergranulaat vrijkomen die mogelijk gezondheidseffecten bij mensen kunnen veroorzaken. De VU presenteert exclusief in ZEMBLA de resultaten van proeven met zebravisjes en zebravisembryo’s die zijn blootgesteld aan water waarin rubberkorrels hebben gelegen: de embryo’s gaan dood en de visjes vertonen gedragsverandering. Volgens onderzoeksleider en hoogleraar Milieuchemie en Toxicologie Jacob de Boer staan de resultaten van het onderzoek haaks op de uitkomsten van het RIVM. Dat concludeerde eind vorig jaar dat sporten op rubbergranulaat veilig is. De Boer: “In het RIVM-rapport staat dat de stoffen zitten opgesloten in het granulaat. Dat is hiermee in tegenspraak. Er komen stoffen vrij, en dat is belangrijk. Dus als je zegt: het boek is dicht want die PAKS komen er toch niet uit, dan sla je dus een heleboel over.”

Naar aanleiding van de uitkomsten van het VU-onderzoek raadt hoogleraar De Boer het af om te sporten op kunstgrasvelden met rubbergranulaat: “Ik zou het zelf niet doen. Ik ben er erg terughoudend in, gewoon om wat je hier ziet.” Desgevraagd zegt De Boer zijn eigen kinderen niet op de rubberkorrels te laten spelen.

Volgens De Boer zijn de resultaten van de zebravisstudie een belangrijke indicator voor mogelijke gezondheidseffecten bij mensen, maar is er meer onderzoek nodig om dat nader vast te stellen: “We weten niet hoeveel het is, en welke stoffen het zijn.”

Na de eerste uitzending van ZEMBLA in oktober vorig jaar start de VU, net als het RIVM, een onderzoek naar de mogelijke gezondheidsrisico’s van het rubbergranulaat. De onderzoekers van de VU bemonsteren acht voetbalvelden. Vervolgens laten ze de rubberkorrels zeven dagen uitlogen in water. Aan het, na centrifuge helder verkregen, extract van dat water stellen ze zowel de bevruchte eitjes (embryo’s) van zebravisjes bloot, als ook de zebravisjes zelf.

Embryo's gaan dood
40 embryo’s van de zebravisjes worden 24 uur blootgesteld aan het water. Het effect verrast de onderzoekers: alle 40 embryo’s gaan binnen vijf dagen dood. Hoogleraar De Boer: “Dat was natuurlijk opvallend. Wij doen normaal gesproken dat onderzoek om te kijken of we afwijkingen zien. Als ze (de visseneitjes, red.) dan helemaal niet tot ontwikkeling komen dan heb je duidelijk het gevoel dat er iets aan de hand is.”

Het onderzoek van de afdeling Milieu en Gezondheid van de VU wijst ook uit dat de visjes, larven van vijf dagen oud, die aan het water met rubberkorrels zijn blootgesteld hyperactief gedrag vertonen. De visjes in de controlegroep, die in gewoon water zwemmen, vertonen dat gedrag niet.

“Je kunt je voorstellen dat als een stof je hersenen aantast dit zorgelijk is, want dit kan ook bij mensen gebeuren en epilepsie, ADHD of autisme veroorzaken, zegt VU-toxicoloog Jessica Legradi, die deel uitmaakt van het onderzoeksteam. “Zebravisjes worden ook gebruikt om aandoeningen te onderzoeken zoals autisme en ADHD. En ze worden ook gebruikt in kankeronderzoek. Omdat kanker zich in zebravisjes net zo ontwikkelt als in mensen.”

Wel zegt ze dat meer onderzoek nodig is om vast te stellen of de stoffen in het rubbergranulaat ook gezondheidseffecten bij mensen veroorzaken. “Dat kunnen we nu nog niet concluderen, maar het is verontrustend,” aldus Legradi in ZEMBLA.

Hoogleraar De Boer benadrukt dat er, naast de kankerverwekkende PAKs, ook andere stoffen in het rubbergranulaat aanwezig zijn. “Organische stoffen, geen metalen. En die kunnen een toxisch effect hebben. Dat moet in kaart worden gebracht,” aldus De Boer. Op dit moment staat nog niet vast welke stof uit het rubbergranulaat, of combinatie van stoffen, de heftige effecten bij de zebravisjes veroorzaakt.

De afdeling Milieu en Gezondheid van professor De Boer is gespecialiseerd in het testen van giftige stoffen op zebravisjes en zebravisembryo’s. Zebravissen worden wereldwijd als proefdieren gebruikt in wetenschappelijke studies naar gezondheidseffecten bij mensen als gevolg van blootstelling aan chemische stoffen.

Stoffen komen vrij
Eind december concludeerde het RIVM dat de gezondheidsrisico’s van het sporten ‘praktisch verwaarloosbaar’ zijn en dat sporten op de met rubberkorrels ingestrooide kunstgrasvelden ‘verantwoord’ is. Volgens het RIVM komen de verschillende stoffen, waaronder polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAKs) en metalen, ‘in zeer lage hoeveelheden uit de korrels vrij (..) doordat de stoffen min of meer in het granulaat zijn opgesloten’.

Maar hoogleraar De Boer bestrijdt deze conclusie: “Uiteraard komt de sporter ermee in aanraking, want dit gaat om een waterige extractie.(..) En je ziet dus dat als je gewoon een regenbui nabootst, of iets met water doet, dan komt het vrij.”

Reactie RIVM
RIVM-directeur Els van Schie zegt in ZEMBLA geen reden te zien om naar aanleiding van het VU-onderzoek terug te komen op de conclusie van het RIVM dat sporten op rubbergranulaat ‘veilig’ is, omdat ze “geen aanknopingspunten” heeft voor een “vertaling naar de gezondheid van de mens”. Volgens Van Schie kunnen aan de zebravisstudie van de VU geen conclusies worden verbonden.

Voorzorgsbeginsel
Naast professor Jacob de Boer van de VU pleiten nog twee andere hoogleraren Toxicologie ervoor het voorzorgsbeginsel te hanteren en niet te sporten op rubbergranulaat. Beide hoogleraren, Martin van den Berg en Jos Kleinjans, respectievelijk van de universiteiten van Utrecht en Maastricht, hebben deelgenomen aan de wetenschappelijke klankbordgroep die het onderzoek van het RIVM heeft begeleid.

Hoogleraar Kleinjans zegt in ZEMBLA dat hij zijn kleinzoon niet op kunstgras met rubberkorrels zou laten spelen. Hij vindt het feit dat een klein gedeelte van de kankerverwekkende PAKS na inslikken wel degelijk vrijkomt in de maag, zoals uit het RIVM-onderzoek blijkt, reden is om uit voorzorg niet op de rubberkorrels te spelen: “We willen met z’n allen blootstelling van kankerverwekkende stoffen zo laag mogelijk houden. Ik zou zeggen: als we ergens een bron ontdekken, zeker waar kinderen aan blootgesteld worden, dan zou de neiging moeten zijn om die bron te sluiten.”

Van den Berg: “Nederland heeft al meer dan 10 jaar geleden het voorzorgsprincipe omarmd. Ik vind dat de politiek dat principe ook nu, ook al komt het sociaal en economisch gezien iets minder goed uit, nog steeds moet handhaven. Ik zie bij voorkeur kinderen niet spelen op rubbergranulaatvelden.”

Sjaak van Esch is er voor de tweede achtereenvolgende keer in geslaagd om het clubkampioenschap spelregels te winnen. Hij had een voorgevoel, want de beker die bij de kampioen hoort had hij voor het gemak al thuis gelaten. Met 86 punten wist Sjaak de titel veilig te stellen. Willie Timmers werd verrassend tweede met 83. Net voor Roel van der Werff die het podium compleet maakte met 78 punten.

Jan Willems van zustervereniging Den Bosch werd gekroond tot beste spelregelkenner die niet lid van de Langstraat is.

Traditioneel worden op het clubkampioenschap de leden van zusterverenigingen Den Bosch en Tilburg ook uitgenodigd. Den Bosch was met 4 spelregelfanaten naar Waalwijk gekomen. Tilburg gaf acte de présence met 3 spelregelkenners.

Zestien deelnemers begonnen op dinsdagavond 14 februari 2017 aan de wedstrijd. De administratie werd verzorgd door Gerrit Kolsloot, Denie de Bie en Peter van de Tillaart. Jan Ulijn bediende de apparatuur en stelde ook de vragen. De verzorging van achter de bar was in handen van Leonie van der Gouw met de hulp van Toon Fitters.

Denie de Bie begon om 20.00 uur met het uitdelen van de schriftelelijke vragen. Zeker 20 minuten was het muisstil in het clubgebouw van BS Kickers aan de Eikendonklaan in Waalwijk.

Na deze schriftelijke ronde kreeg elke deelnemer vijf vragen voorgelezen uit de digitale ronde. Elke vorm van commentaar werd bij voorbaat de kop in gedrukt en waren er toch opmerkingen, dan moet men bij de KNVB zijn aldus spelleider Jan Ulijn.

De tweede ronde bestond uit een vijftal quizvragen. In deze ronde werden de verschillen tussen de deelnemers al gemaakt.

Na de pauze werden er tien beeldvragen gesteld uit het betaalde voetbal. De deelnemers moesten één van de antwoorden geven uit een aantal mogelijkheden. Dit waren met afstand de moeilijkste vragen, waardoor er veel foute antwoorden werden gegeven.

Voor Willie Peijnenburg (75 punten) en Ad Bracht (77 punten) was er na de wedstrijd een fles wijn. Zij waren de beste spelregelkenners buiten het spelregelteam om.

Twee teams
Evenals vorig jaar zal COVS De Langstraat vrijdag 17 februari 2017 weer met twee spelregelteams gaan deelnemen aan de voorronde van de COVS spelregelwedstrijden in Zuid 1. Voor team 1 bestaande uit Roel van der Werff, Sjaak van Esch en Jan Ulijn zal het niet veel moeite kosten om zich voor de finale van Zuid 1 te plaatsen, met de jarenlange kennis en ervaring. We zijn weer zeer benieuwd hoe team 2, bestaande uit Jeroen Teunissen van Manen, Danny IJpelaar en Yoerak van Voorst het gaat doen. Vorig jaar wist ook dit team zich te plaatsen voor de finale. Gaat het de Langstraat het dit jaar weer lukken om met twee teams door te dringen tot de finale op 12 mei in Eindhoven?